Phòng kỷ: Vị thuốc quý trong y học cổ truyền
Phòng kỷ từ lâu đã trở thành vị thuốc được sử dụng vô cùng phổ biến. Phòng có nghĩa là phòng ngừa, kỷ là cho mình. Ý nghĩa của cái tên này chính là phòng ngừa bệnh tật cho mình. Dược liệu dùng để điều trị nhiều bệnh và tốt cho sức khỏe của con người. Đặc điểm, công dụng và cách dùng của loại thảo dược ra sao? Cùng Visuckhoe.vn khám phá và tìm hiểu qua bài viết sau đây.
1. Đặc điểm cây phòng kỷ
Đặc điểm sinh trưởng
Phòng kỷ có nhiều tên gọi khác như: Thạch Thiềm Thừ, Sơn Ô Qui, Đảo Địa Cung, Kim Ty Điếu Miết, Bạch Mộc Hương. Nó tên khoa học là Stephania tetrandraeS. Moore, thuộc họ tiết dê. Cây mọc chủ yếu tại các đồi, ven rừng thấp, cỏ rậm. Ở Trung Quốc, loài thực vật này xuất hiện nhiều ở tỉnh Triết Giang, An Huy, Quảng Tây, Hồ Nam, Giang Tây, Phúc Kiến, Quảng Đông. Cây chưa được tìm thấy tại Việt Nam.
Hình dáng cây
Đây là cây leo, sống lâu năm, thân mềm, dài khoảng 2,5 – 4m. Thân cây có màu xanh nhạt, phần dưới gốc màu hơi đỏ. Lá dạng hình tim, mọc so le với nhau, dài khoảng 4 – 6cm, rộng khoảng 5 – 6cm. Lá có đầu nhọn, mép nguyên, cả hai bên đều có lông. Mặt trên có màu xanh, bên dưới màu tro. Hoa màu xanh nhạt, nhỏ, quả hình cầu hơi dẹt.
Thu hái, bào chế
Rễ là bộ phận được sử dụng để làm dược liệu. Vào mùa thu, từ tháng 9 -10 là thời điểm thu hoạch lý tưởng. Người dân tiến hành đào rễ lên, rửa sạch để loại bỏ tạp chất. Sau đó đem loại bỏ rễ con, cạo sạch lớp vỏ bên ngoài, phơi tái. Rễ nhỏ để nguyên, rễ lớn bổ dọc, cắt khúc từ 5 -20 cm, sấy khô.
Thành phần hóa học
Phòng kỷ chứa nhiều loại alkaloids. Cụ thể như: etrandrine, fanchinine, dimethyltetrandrine iodide, fangchinoline, menisine, menisidine, cyclanoline. Đồng thời nó còn có các flavanoids khác.
2. Công năng của phòng kỷ
Theo y học cổ truyền
Phòng kỷ có vị đắng, tính hàn, được quy và các kinh Bàng quang, Tỳ và Thận. Dưới tính chất như vậy dược liệu có tác dụng giảm đau, giảm phù, khu phong thấp, lợi tiểu. Nó giúp khử phong, hành thủy, tả hạ, tiêu huyết phận thấp nhiệt. Từ đó, các thầy thuốc đông y sử dụng vị thuốc này để điều trị các bệnh về khớp xương đau nhức, cước khí. Ngoài ra, bệnh thấp thũng, thủy thũng cũng được áp dụng hiệu quả.
Theo y học hiện đại
Với thành phần hóa học của mình, phòng kỷ có thể làm giãn cơ vân. Đồng thời thí nghiệm trên chuột cho kết quả, dược liệu tác dụng giúp huyết áp, độ giãn nở của tim và lưu lượng máu mạch vành trở về mức độ bình thường. Từ đó nó chống lại loạn nhịp tim, giảm phì đại thất phải và giảm kích thước vùng nhồi máu.
Ngoài ra, dược liệu có khả năng kích thích thần kinh trung ương và kích thích hô hấp trên chuột. Trên chuột và thỏ làm hạ thân nhiệt và tăng co bóp ruột. Ngày nay, vị thuốc còn cho thấy vai trò của mình trong điều trị ung thư vú. Nó có khả năng tăng sinh của tế bào, kích thích quá trình apoptosis, ngăn sự tân tạo mạch máu khối u, chống oxy hóa. Chưa hết, với sự kháng viêm và tăng độ nhạy cảm và giảm độc tính của xạ trị giúp quá trình điều trị hiệu quả.
3. Một số bài thuốc chưa phòng kỷ
Chữa phù thủng, phù hai chi dưới, báng bụng, cước khí và tiểu tiện không thông
Phòng kỷ 4 – 5g, Đại táo 3 – 4g, Cam thảo 1.5 – 2g, Hoàng kỳ 5g, Bạch truật 3.5g, Sinh khương 3g.
Chữa phù toàn thân, tiểu tiện ngắn ít
Phòng kỷ 3g, Hoàng kỳ 3g, Quế chi 3g, Cam thảo 2g và Phục linh 4 – 6g.
Chữa bụng báng thấp nhiệt
Phòng kỷ 12 – 20g, Đại hoàng 8 – 12g. Đình lịch tử 12 – 20 g cùng Tiêu mục 4 – 8g.
Chữa phong thấp, đau nhức
Phòng kỷ , Hoạt thạch, Chi tử, Ý dĩ nhân, Tàm sa.
Chữa phong hàn thấp, đau nhức
Phòng kỷ với Ma hoàng, Nhục quế và Phục linh.
Chữa viêm khớp sưng đau
Phòng kỷ 15g, ý dĩ nhân 15g, mộc qua 9g cùng ngưu tất 9g.
Chữa phù thũng, tiểu bí
Phòng kỷ 10g, hoàng kỳ 16g, cam thảo 5g và bạch truật đều 10g.
4. Lưu ý khi sử dụng
Khi sử dụng phòng kỷ người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Dùng thuốc nhiều có thể dẫn đến tổn thương vị khí.
- Người chán ăn và âm hư không có thấp nhiệt không nên dùng dược liệu.
- Người dị ứng hoặc mẫn cảm với thành phần của thuốc không sử dụng.
- Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả cao nhất cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
5. Mua phòng kỷ ở đâu?
Phòng kỷ là một vị thuốc nguồn gốc từ tự nhiên, khá lành tính. Hiện nay dược liệu này ở nước ta vẫn chưa được trồng và khai thác, chủ yếu nhập khẩu từ nước ngoài. Người dân có thể đến các chợ đông y học nhà thuốc y học cổ truyền để tìm mua. Ngoài ra, trên các sàn thương mại điện tử, website, nền tảng xã hội vẫn có nhiều cơ sở bán loại dược liệu này. Tuy nhiên trên thị trường không tránh khỏi hàng kém chất lượng và không có nguồn gốc xuất xứ. Người mua cần cẩn trọng, lựa chọn địa chỉ uy tín và đáng tin cậy để thuốc đạt hiệu quả, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bài viết đã cung cấp đặc điểm, công dụng và các bài thuốc về phòng kỷ. Dược liệu này có nhiều lợi ích cho sức khỏe của con người. Tuy vậy người dùng tuyệt đối không nghe theo các bài thuốc kinh nghiệm, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng. Hy vọng bài viết bổ ích đối với quý độc giả trên hành trình chăm sóc sức khỏe của mình.
{View more | Discover more | Explore more | Reference source | Source of reference | Read more | More information | View more on ZodiFox }: Phòng kỷ: Vị thuốc quý trong y học cổ truyền
from Vì Sức Khỏe | Quà tặng sức khỏe cao cấp ý nghĩa | Visuckhoe.vn https://ift.tt/cpVoEeR
via Vì Sức Khỏe
Nhận xét
Đăng nhận xét